ÇEVRİMİÇİ REKLAM VE VİRAL KAMPANYALAR

three men sitting on stair

Çevrimiçi Reklam

Çevrimiçi reklamlar sosyal medya stratejisinin bir parçası olarak ele alınabilir. Çevrimiçi reklamlar çok çeşitli boyutlarda ve biçimlerde olabilir ve web siteleri veya arama motoru sonuçları gibi farklı yerlerde bulunabilir. Arama sonuçlarında anahtar kelimeye bağlantılı reklamlar gösterilmesi gibi özellikler çevrimiçi reklamları geleneksel reklamlarda daha kişiselleştirilmiş, bağlamsal veya hedeflenmiş yapabilir. Bu özelliği yanında daha hızlı yayılmaları ve etkileşimin mümkün olması çevrimiçi reklamları çoğu durumda geleneksel reklamlardan daha verimli yapar. Bu nedenle reklam konusunda televizyonun sosyal medya için önemli bir rakip olarak kalması muhtemel olmasına rağmen şirketlerin çevrimiçi reklam bütçeleri artarken geleneksel reklam bütçelerinin azalacağı tahmin edilmektedir.

Çevrimiçi reklamlar tipik olarak kısa ve çekici bir başlık, kısa bir tanım/resim/animasyon ve şirketin web sitesine bağlantı içerir. Reklamlar satış veya bir bültene abonelik gibi belirli bir iş sonucu elde etmek için şirketin web sitesine bağlantı içermelidir. Ancak, bağlantı dikkatli seçilmelidir. Örneğin, çevrimiçi mağaza reklamı şirketin ana web sitesine değil ilgili çevrimiçi mağazasına bağlantı vermelidir.

Çevrimiçi reklamlar belirli iş amaçlarına hizmet ettiğinden şirketler bunlar için bedel ödemeye hazırdır. Bazı çevrimiçi reklamlar ücretsiz olmakla birlikte çoğu ücretlidir. Bu noktada çevrimiçi reklam fiyatlarının değişkenlik gösterdiği ve genellikle en iyi teklif sunana tahsis edildiği hatırlanmalıdır. Reklam yerine olan talep, reklam yerinin ulaşılabilirliği, anahtar kelimelerle bağlantısı, web sayfasındaki yeri (araştırmalar insanların sayfaların üst kısımlarına, özellikle de sol üst köşeye daha fazla baktıklarını göstermiştir, bu nedenle bu bölgelerdeki reklamlar daha pahalıdır) gibi etmenler reklam ücretlerini etkiler.

Çevrimiçi reklam ücretleri konusunda görüntüleme başına ödeme, tıklama başına ödeme, eylem başına ödeme veya sabit maliyet, ziyaretçi başına ödeme gibi farklı ücretlendirme modelleri vardır. Çevrimiçi reklam fiyatları büyük ölçüde bir teklif verme sürecine dayandığı için bir tür teklif verme rekabetinden söz edilebilir.

Çevrimiçi reklama başlamadan önce hedef kitlesi ve ihtiyaçları belirlenmesi, çevrimiçi reklam stratejisinin tespit edilmesi, ilgili parametrelerin girilmesi, reklam metninin kesinleştirilmesi, ilgili anahtar kelimelerin tanımlanması gerekebilir.

Diğer tüm sosyal medya operasyonları gibi çevrimiçi reklamlar da sürekli olarak izlenmelidir. Bu bağlamda gösterim sayısı, tıklama oranı, web sayfasından hemen ayrılanların oranı, dönüşüm oranı, yatırımın geri dönüşü gibi metrikler izlenmelidir.

İnterneti ve sosyal medyayı kullanan her kullanıcı bilerek veya bilmeyerek kendisi hakkındaki birçok bilgiyi paylaşır. Konumu, saat dilimi, bilgisayar sistemi, kullandığı programlar gibi bilgiler otomatik olarak toplanabilir. Birçok ülkenin yasalarında kullanıcı verilerinin sadece gerekli olduğunda ve kullanıcının izniyle toplanabileceğini şart koşan hükümler vardır. Bazı ülkeler web siteleri tarafından bilgisayara bırakılan tanımlama dosyaları olan çerezlerin ne şekilde kullanabileceği ve hangi türlerinin kullanıcının iznini gerektirdiği gibi spesifik düzenlemeler dahi yapmıştır. Çerezler özelleştirilmiş çevrimiçi reklamların en sık kullanılan araçlarından biri olduğundan bu konu önemlidir. Çerezler tarayıcılarda devre dışı bırakılabilmekle birlikte kullanıcı verilerini toplamaya yönelik görünmez nesneler (web bug), web sitesinin kullanımı bilgilerinin kaydedilmesi, kötü amaçlı yazılımlar gibi diğer konular da söz konusudur. Bu nedenle çevrimiçi reklamlar mevzuata uygunluk bakımından da değerlendirilmelidir.

Çevrimiçi reklamlar kendi içinde zorluklar da barındırır. En büyük zorluk çevrimiçi reklamların giderek artmasının kullanıcılarda reklamları içeriğine veya niteliğine bakmaksızın göz ardı etmesine yol açması potansiyelidir. Ayrıca, çevrimiçi reklamları bloke etmeye yardımcı çeşitli çözümler ve yazılımlar da bulunmaktadır. Reklamları daha kişisel ve daha etkileşimli yapmak bunlara bir yanıt olabilir. Diğer bir çözümse aşağıda açıklanan viral kampanyalardır.

Viral Kampanyalar

Viral pazarlama kampanyalarının temelini internet ve sosyal medya üzerinde ağızdan ağıza yayılan iletişim oluşturur. Ancak geleneksel ağızdan ağıza yayılan iletişimin tersine bir viral kampanya kendisini, markasını, ürünlerini ve hizmetlerini desteklemek için bir işletme tarafından başlatılır. Bir viral kampanya özellikle farkındalık oluşturulmasına, ilgi tetiklenmesine, satış sağlanmasına veya ürünlerin/hizmetlerin benimsenmesine yardımcı olabilir.

Viral kampanya bir kez başlatıldıktan sonra mesajın alıcıları yeni göndericileri olur ve mesaj işletmeden bağımsız olarak yayılmaya devam eder ve bu yönüyle de virüslerin yayılmasına benzetilir. Viral kampanyalarda dikkat edilmesi gereken konu mesaj bir kez yayılmaya başladığında şirketin mesajın yayılmasını kontrol edemeyeceği ve insanların mesajı olumlu ya da olmuşuz yönde değiştirebileceğidir.

E-posta hizmet sağlayıcılarının kendilerinden gönderilen her e-postanın altına kendilerine ilişkin tanıtıcı bir not eklemesi, spor malzemesi üreticisinin kendi ürünlerini kullanan sporcuların videolarını paylaşması viral kampanya örnekleri olarak verilebilir.

Bir viral kampanyanın başarılı olması insanlar tarafından gönüllü ve artan şekilde paylaşılmasına bağlı olduğu için içerikler videolar, etkileşimli oyunlar, metin mesajları gibi insanların paylaşmak isteyeceği türden olmalı ve diğer insanları etkileyebilen ve paylaşım sürecini başlatabilen trend belirleyici kişiler üzerine odaklanılmalıdır.

Viral kampanyaların insanların mesajı gönüllü yayması sonucu düşük maliyeti olması, kısa sürede çok sayıda insana ulaşılabilmesi, diğer kampanyalara entegre edilebilmesi, sürekli olması gibi avantajları yanında içerik ve zamanlaması üzerinde fazla kontrol bulunmaması, paylaşımın büyük ölçüde insanların inisiyatifinde olması, mesajın farklı kültürler tarafından farklı algılanabilmesi gibi dezavantajları da vardır.